شاخص بهای مصرف کننده CPI

شاخص بهای مصرف کننده Consumer Prices Index) CPI)

ﺷﺎﺧﺺ قیمت یا ﺑﻬﺎﯼ ﻣﺼﺮف ﮐﻨﻨﺪﻩ یا CPI از ﻣﺘﺪاول ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎرهﺎﯼ ﺳﻨﺠﺶ ﺗﻮرم و در دسته شاخص های همزمان یا شاخص تصادفی Coincident Indicator است . این شاخص نشان دهنده رشد قیمت کالاها و خدمات مورد استفاده در خانواده ها است . CPI معیاری برای سنجش میانگین وزنی قیمت‌های یک سبد کالا و خدمات مصرفی ، مانند حمل و نقل ، غذا و مراقبت‌های درمانی است .

این شاخص اجناس و خدمات را به هشت گروه اصلی تقسیم می کند :

(1) غذا و نوشیدنی‌ها (2) مسکن (3) پوشاک (4) حمل و نقل (5) مراقبت پزشکی (6) تفریح و سرگرمی (7) آموزش و (8) ارتباطات دیگر اجناس و خدمات

در اصل ، این شاخص سعی در سنجش سطح قیمت کل در یک اقتصاد و در نتیجه اندازه‌گیری قدرت خرید واحد ارزی یک کشور دارد . برای محاسبه شاخص قیمت مصرف‌کننده از میانگین وزنی قیمت کالاها و خدماتی که تقریبا برابر با الگوهای مصرفی فرد است استفاده می‌شود .

این شاخص با اغماض ، پرکاربردترین معیار سنجش اثربخشی سیاست‌های پولی دولتهاست چرا که شاخص قیمت مصرف‌کننده به دولتها ، مشاغل و شهروندان ، معیاری برای سنجش تغییر قیمت‌ها در اقتصاد می‌دهد و می‌تواند راهنمایی برای تصمیم گیری‌های آگاهانه در مورد اقتصاد باشد .

اداره آمار کار ایالات متحده (U.S. Bureau of Labor Statistics) شاخص قیمت مصرف‌کننده را به طور ماهیانه گزارش می‌کند و از سال 1913 آن را محاسبه کرده است . طبق آمار اداره آمار کار ایالات متحده ؛ تنظیم هزینه زندگی بیش از 50 میلیون نفر در تامین اجتماعی ، ارتش و ارائه خدمات شهروندی فدرال در آمریکا همگی به شاخص قیمت مصرف‌کننده مرتبط هستند .

چه کسانی و چه چیزهایی تحت پوشش CPI هستند ؟

آمار و ارقام CPI ، متخصصان ، خویش‌فرمایان ، فقیران ، بیکاران و افراد بازنشسته‌ کشور را پوشش می‌دهند .

افرادی که در این گزارش لحاظ نشده‌اند ، عبارتند از جمعیت‌های حاشیه شهر یا روستایی ، خانواده‌های کشاورز ، نیروهای نظامی ، افرادی که در زندان‌ها و کسانی که در بیمارستان‌های روانی خدمت می‌کنند .

انواع CPI

CPI-W : شاخص قیمت مصرف کننده را برای دستمزد بگیران شهری و کارکنان دفتری می‌سنجد .

CPI-U : شاخص قیمت مصرف کننده برای مشتریان شهری است .

داده‌های منطقه‌ای CPI دفتر آمار و ارقام کار را بر اساس مناطق به چهار منطقه‌ سرشماری عمده تقسیم کرده است :

شمال شرق ، غرب میانه ، جنوب و غرب .

سه منطقه‌ی شهری عمده هم هر ماه تقسیم‌بندی می‌شوند :

1 – شیکاگو -گری – کِنوشا (Chicago – Gary – Kenosha)

2 – لس‌آنجلس – ریور ساید – اورنج‌ کانتی (Los Angeles – Riverside – Orange County)

3 – نیویورک – نیوجرسی شمالی – لانگ آیلند (New York – Northern NJ – Long Island)

همراه اطلاعات منطقه‌ای که در هر ماه ارائه می‌شود ، دفتر آمار و ارقام کار همچنین گزارش‌هایی را برای ۱۱ منطقه‌ی شهری بزرگ دیگر به صورت یک ماه در میان و ۱۳ منطقه‌ شهری دیگر در هر ۶ ماه منتشر می‌کند . این گزارش‌ها مناطقی با جمعیت بزرگ را پوشش می‌دهند و یک زیر مجموعه‌ی منطقه‌ای به‌ خصوص را نشان می‌دهند.

نحوه محاسبه شاخص CPI

جهت محاسبه CPI موسسه BLS نزدیک به ۸۰,۰۰۰ آیتم را در هر ماه از طریق تماس یا بازدید خرده‌فروشان ، خدمات‌دهندگان (از جمله ارائه‌کنندگان شبکه‌های تلویزیونی ، خطوط هوایی ، آژانس‌های اجاره‌ی ماشین و کامیون) ، واحدهای اجاره‌ای و دفاتر پزشکان در سراسر کشور ثبت می‌کند تا به بهترین چشم‌انداز برای CPI دست پیدا کند .

فرمولی که برای محاسبه‌ شاخص قیمت مصرف کننده برای یک آیتم استفاده می‌شود به شکل زیر است :

CPI = هزینه سبد بازار در سال معین شده / هزینه سبد بازار در سال پایه ​×۱۰۰

نکته : سال پایه توسط BLS تعیین می‌شود که این مقدار روی 100 تنظیم شده است .

چند نکته مهم در خصوص شاخص CPI

1 – این شاخص تغییر قیمت کالاهای خرد و سایر مواردی که توسط مصرف کنندگان پرداخت می‌شود را اندازی می‌گیرد ، اما شامل مواردی مانند سرمایه گذاری و پس انداز نمی‌شود و معمولا هزینه‌ای که گردشگران سایر کشورها پرداخت می‌کنند نیز از آن حذف شده است .

2 – شاخص قیمت مصرف‌کننده و مولفه‌هایی که آن را تشکیل می‌دهند را همچنین می‌توان به عنوان شاخصی ضمنی برای عوامل اقتصادی ، از جمله خرده‌فروشی ، درآمدهای ساعتی یا هفتگی ، و برای یافتن قدرت خرید مصرف‌کنندگان استفاده کرد . در این مورد ، با افزایش قیمت ، قدرت خرید پول نیز کاهش پیدا می‌کند .

3 – CPI یکی از متداول‌ترین آمار و ارقام برای شناسایی دوره‌های تورم یا کاهش نرخ تورم است .

4 – هنگام استفاده از داده‌های CPI به‌منظور تأثیرگذاری بر تصمیم‌گیری‌ها در معاملات فارکس ، معامله‌گران باید انتظارات بازار را در خصوص تورم در نظر داشته باشند تا در صورت برآورده شدن این انتظارات یا عدم برآورده شدن آنها ، برای ارز چه اتفاقی ممکن است رخ دهد .

5 – همانند انتشار هر داده‌ی اصلی دیگر ، نداشتن معامله‌ی باز بلافاصله قبل از انتشار داده CPI می‌تواند اقدامی سودمند باشد. شاید نیاز باشد تا معامله گران چند دقیقه پس از انتشار و پیش از جستجو برای معاملات احتمالی منتظر بمانند زیرا اسپردهای فارکس می‌توانند دقیقا قبل و پس از گزارش افزایش یابند .

6 – اگر داده‌های CPI دور از انتظارات باشد ، منطقی است که این مسئله همچون کاتالیزوری جهت تحریک شاخص برای بالا رفتن یا بازگشت از یک سطح مقاومت/حمایت ‌باشد .

7 – شاخص قیمت مصرف‌کننده می‌تواند همراه با دیگر شاخص‌ها ازجمله شاخص قیمت تولید کننده (PPI) مورداستفاده قرار گیرد تا معامله گران فارکس بتوانند تصویر واضح‌تری از فشار تورمی در اختیار داشته باشند.

8 – رشد شاخص CPI ممکن است باعث افزایش نرخ بهره‌های کلیدی شود .

9 – در سایت فارکس فکتوری ما با 2 نسخه CPI مواجه هستیم :

CPI , Core CPI

Core CPI مانند CPI نشان دهنده میزان تورم سبد کالا و خدمات خانوار است. با این تفاوت که در این آمار مواد غذایی ، انرژی و سوخت لحاظ نمی شود ( قیمت‌های مواد غذایی و انرژی حدود یک چهارم CPI را تشکیل می‌دهند ، اما این قیمت‌ها بسیار نوسان دارند و روند اصلی را مخدوش می‌کنند ) . همین امر باعث می شود که آمار به واقعیت نزدیک تر باشد . به همین دلیل Core CPI از CPI با اهمیت تر است و بازار نسبت به آن واکنش بیشتری نشان می دهد .

روش تاثیر : اگر عدد اعلامی بهتر از پیش بینی اعلام گردد تاثیر مثبت روی ارز می گذارد.

یعنی “واقعی” بیشتر از “پیش بینی” برای ارز خوب است ( ‘Actual’ greater than ‘Forecast’ is good for currency ) .

میزان تاثیر : زیاد

زمان انتشار گزارش : معمولا CPI به‌صورت ماهیانه منتشر می‌شود . اما در بعضی کشورها همچون نیوزلند و استرالیا به صورت فصلی منتشر می‌شود . برخی کشورها مثل آلمان نتایج را به‌ صورت سالیانه منتشر می‌کنند . اداره آمار کار آمریکا از سال ۱۹۱۳ شاخص قیمت مصرف‌کننده را به‌ صورت ماهیانه و معمولا در اواسط ماه (معمولاً 16 روز پس از پایان ماه ) منتشر می‌کند .