نرخ بهره بانکی یا Federal Funds Rate

نرخ بهره بانکی یا Federal Funds Rate

نرخ بهره بانکی که در آمریکا با عنوان نرخ بهره فدرال یا (FFR) Federal Funds Rate شناخته می شود رقمی است که در آن بانک مرکزی یک کشور به بانک‌های داخلی پول قرض می دهد که معمولاً به شکل وام های کوتاه مدت می باشد . به عبارتی ، میزان نرخ بهره ای که دولت فدرال آمریکا برای وام دادن به بانک‌های دیگر در مدت یک شب حساب می‌کند .

نرخ بهره بانکی ، یکی از مهمترین فاکتورهایی است که بازار فارکس را هدایت می کند . نرخ بهره بانکی یک کشور ، نشان دهنده چگونگی پاسخ بانک مرکزی به فاکتورهای اقتصادی موجود در آن زمان است .

وقتی کشوری تورم مصرف کننده را تجربه می کند ، بانک مرکزی برای مهار تورم ، نرخ بهره بانکی را افزایش می دهد و زمانی که رشد اقتصادی یک کشور ضعیف شود ، نرخ بهره بانکی را کاهش می دهد تا پیشرفت اقتصادی را تحریک کند . چنین تصمیماتی باعث ایجاد نوسانات قیمتی خواهد شد ، اگر شما در این شرایط بتوانید پیش بینی های تکنیکال و فاندامنتال درستی انجام دهید ، معاملات موفقی خواهید داشت .

نکات مهم در خصوص نرخ بهره بانکی یا Federal Funds Rate

1 – نرخهای بهره کوتاه‌ مدت عامل اصلی در ارزش‌گذاری ارز هستند

2 – Interest Rate نام دیگر نرخ بهره بانکی یا Federal Funds Rate می باشد . نرخ بهره (Interest Rate) هزینه وام گرفتن پول است که معمولا به صورت درصد سالانه بیان می‌شود . اگر شما وام ۱۰۰ دلاری با نرخ ۱۰ درصد دریافت کنید ، در انتهای سال ۱۱۰ دلار بدهکار خواهید شد .

3 – نرخ بهره بانکی Federal Funds Rate مبنای نرخ‌های بهره دیگر مانند نرخ وام‌های رهنی ، بدهی کارت‌های اعتباری و خطوط اعتباری وثیقه شده با مسکن و … است.

4 – نرخ بهره بانکی یکی از مهمترین ابزارهای دولتها یا بانکهای مرکزی جهت اعمال سیاستهای پولی انبساطی و انقباضی می باشد . در وافع نرخ بهره ابزاری مهم در جهت کنترل نقدینگی و حفظ ارزش پول و همچنین جلوگیری از رشد تورم می باشد .

5 – زمانی که در مورد نرخ بهره بانکی صحبت می کنیم تفاوتی بین نرخ بهره اسمی و نرخ بهره واقعی وجود دارد اما بازارها از شاخص دلار یا همان DXY به عنوان شاخص کل در بازار ارز تاثیر می پذیرند و خود دلار در مرحله اول از اعلام نرخ بهره بانکی تاثیر می پذیرد .

6 – با بررسی Federal Funds Rate میتوان دریافت که از سال 2020 سیاست دولت آمریکا ، ثابت نگه داشتن نرخ بهره می باشد .

چه کسی یا چه چیزی Federal Funds Rate را تعیین می‌کند ؟

تغییرات نرخ بهره بانکی معمولا تحت تاثیر بیانیه گروه (FOMC) Federal Open Market Committee قرار می‌گیرد . اعضای کمیته فدرال رزرو (FOMC) Federal Open Market Committee در مورد محل تعیین نرخ هدف ، رای می دهند . آرای فردی در بیانیه FOMC منتشر می شود .

فدرال رزرو نقش زیادی در تعیین نرخ‌های کوتاه مدت و میان مدت دارد . کمیته فدرال رزرو ، از 7 نفر که جزو هیئت مدیره هستند و 5 نفر از روسای ۱۲ بانک منطقه‌ای فدرال رزرو تشکیل می‌شود . این کمیته در سال (هر یک ماه و نیم یکبار) چندین جلسه تشکیل داده و هدف نرخ بهره فدرال را تعیین می‌کنند . بانک‌ها ذخایر خود را با این نرخ به یکدیگر وام می‌دهند .

تاثیر نرخ بهره بانکی بر روی اقتصاد

نرخ بالای بهره بانکی سرعت رشد وام‌های مصرفی را کاهش می‌دهد و پس انداز رشد خواهد یافت و منجر به رشد کند اقتصاد می‌شود . رشد نرخ بهره بانکی معمولاً باعث جلب سرمایه و رشد نرخ ارز ملی در مدت زمان متوسط می‌شود ، با این حال اگر افزایش نرخ بهره بر اساس رشد اقتصاد نباشد ، باعث رکود اقتصادی شده و تاثیر منفی بلند مدتی روی بازار ارز خواهد گذاشت .

فدرال رزرو با تنظیم نرخ‌های کوتاه مدت ، سرعت اقتصاد را در سطحی پایدار حفظ می‌کند تا تورم بسیار بالا یا بسیار پایین رخ ندهد . اما بانک‌های مرکزی همیشه موفق نیستند . در بحران مالی (Great Recession) سال ۲۰۰۸ فدرال رزرو نرخ بهره را به نزدیک صفر کاهش داد اما نتوانست جلوی رکود را بگیرد . همچنین بهبودی پس از رکود نیز به کندی رخ داد .

روابط بین نرخ بهره بانکی با سایر عوامل اقتصادی

1 – رابطه‌ بین نرخ بهره بانکی و تورم

با ظهور علائم تورم (Inflation) ، نرخ بهره افزایش می‌یابند . اگر بانک فدرال متوجه شود که اقتصاد برافروخته (Overheating) شده است ، بانکداران در بانک‌های مرکزی ، نرخ بهره را برای کاهش فعالیت اقتصادی و مهار افزایش قیمت‌ها ، افزایش می‌دهند . هنگامی که تورم کاهش پیدا می‌کند ، اگر بانک مرکزی احساس کند که این کاهش تورم منجر به رکود می‌شود (Recession) ، نرخ‌ها را کاهش می‌دهند . بانک فدرال نمی‌خواهد تورم خیلی پایین باشد چراکه این امر باعث کاهش هزینه‌ها و فعالیت اقتصادی می‌شود . معمولا بانک‌های مرکزی سطح تورم دو درصدی را به عنوان نرخ بهینه تورم در نظر می‌گیرند . در مجموع هدف از بالا و پایین کردن نرخ بهره ، دستیابی به تورم پایدار و پایین ، رشد اقتصادی پایدار و حداکثر اشتغال است .

2 – رابطه‌ بین نرخ بهره بانکی و بازار سهام

در صورت کاهش نرخ بهره بانکی ، شرکت‌ها می‌توانند هزینه وام‌ستانی خود را کاهش دهند . این موضوع منجر به افزایش سرمایه‌گذاری و هزینه‌ها شده و در نتیجه درآمد و سود نیز افزایش پیدا می‌کنند . با افزایش نرخ بهره ، تقاضا برای کالا و خدمات کاهش می‌یابد و سود شرکت‌ها تحت تاثیر قرار می‌گیرد و قیمت سهام کاهش پیدا می‌کند .

3 – رابطه‌ بین نرخ بهره بانکی ، بازده اوراق قرضه و بورس

نرخ‌ بهره بانکی همچنین می‌تواند با تاثیر بر بازده اوراق قرضه ، بازده بورس را تحت تاثیر قرار دهد . وقتی نرخ‌ بهره و بازده اوراق قرضه افزایش پیدا کنند ، سرمایه‌گذاران ممکن است بازده بالاتر در بازار درآمد ثابت را جذاب‌تر از سرمایه‌گذاری سهام بدانند . بیشترین آسیب پذیری از نرخ بهره و بازده اوراق قرضه در سهام ارزشی مبتنی بر سود تقسیمی مانند شرکت‌های تلفن و خدمات عمومی (Utilities) به عنوان نمایندگان اوراق قرضه شناخته می‌شوند . همچنین اگر سرمایه‌گذاران به این نتیجه برسند که افزایش هزینه استقراض منجر به تضعیف اقتصاد می‌شود ، نرخ‌های بالا می‌تواند منجر به سقوط بازار سهام شود .

4 – رابطه‌ بین نرخ بهره بانکی و بازار فارکس

در بازار فارکس ، جریان سرمایه (Capital Flow) یکی از اصول فاندامنتال است. به طور خلاصه جریان سرمایه ، به جهت حرکت وجوه نقد از یک کشور به کشور دیگر گفته می‌شود . به عنوان مثال اگر سرمایه‌گذاران به سمت سرمایه‌گذاری در یک کشور خاص علاقه‌مند شوند ، قاعدتا برای سرمایه‌گذاری مجبور به خرید ارز آن کشور هستند و این امر جریانی از سرمایه به سمت آن ارز ایجاد می‌کند . به عنوان مثال هنگامی که سرمایه‌گذاران خارجی بخواهند در سهام S&P 500 سرمایه‌گذاری کنند ، باید دلار خریداری کنند . این بدین معنی است که جریان سرمایه از ارز آن کشور وارد دلار می‌شود .

عوامل زیادی در ایجاد جریان سرمایه دخیل هستند اما یکی از مهم‌ترین آنها ، نرخ بهره است. درست مثل سرمایه‌گذاران ، سفته بازان (Speculators) و معامله‌گران همواره به دنبال حداکثر کردن بازده سرمایه‌گذاری خود هستند ، کشورهایی که بالاترین نرخ بهره واقعی (نرخ بهره اسمی منهای تورم) را در کنار داده‌های اقتصادی قوی دارند ، بیشترین جذابیت را برای آنها دارد .

5 – رابطه‌ بین نرخ بهره بانکی و طلا

در بازارهای جهانی ، طلا به دلار سنجیده می شود . مثلا می گوییم هر اونس طلا برابر است با 1830دلار . البته به ارزهای دیگر هم نرخ برابری دارد ، ولی اصولا به دلار سنجیده می شود . هنگامی که نرخ بهره افزایش پیدا می کند ، قیمت دلار بالا می رود و دلار قوی می شود . طلا و باقی کالاها که به دلار سنجیده می شوند ، در نتیجه این افزایش در شاخص دلار ، ضعیف می شوند و می ریزند .

بر خلاف تئوری های اقتصادی که می گویند افزایش نرخ بهره روی طلا اثر منفی می گذارد ، همیشه بازارها نشان داده اند که افزایش نرخ بهره در بلند مدت سبب افزایش طلا نیز می شود . اما در کوتاه مدت به علت تأثیری که بر دلار دارد سبب کاهش چشمگیر می شوند .

همانطور که  گفتیم ، افزایش نرخ بهره در بلند مدت سبب کاهش و سقوط بازار سهام می شود . هنگامی که بازار سهام سقوط می کند و ریسک بازار بورس زیاد می شود ، سرمایه گذاران به دنبال فرصت دیگری برای سرمایه گذاری می گردند و امن ترین و بهترین دارایی در دوران رکود طلا هست .

بنابراین قیمت طلا رشد می کند و روند صعودی به خود می گیرد . به طور خلاصه ، افزایش نرخ بهره به طور مداوم سبب ریزش بازار سهام می شود . ریزش بازار سهام نیز سبب افزایش طلا می شود . در نتیجه به طور تجربی افزایش نرخ بهره در بلند مدت سبب افزایش طلا می شود .

روش تاثیر : اگر عدد اعلامی بهتر از پیش بینی اعلام گردد تاثیر مثبت روی ارز می گذارد.

یعنی “واقعی” بیشتر از “پیش بینی” برای ارز خوب است ( ‘Actual’ greater than ‘Forecast’ is good for currency ) .

میزان تاثیر : بسیار زیاد با نوسانات شدید

زمان انتشار گزارش : ۸ بار در سال ( معمولاً هر 45 روز یکبار (یک ماه و نیم یکبار) در روز چهارشنبه)

منبع انتشار گزارش : سیستم بانکی فدرال رزرو (Federal Reserve)